Dziś nie wyobrażamy sobie Bożego Narodzenia bez choinki, ale nie zawsze tak było. Ubieranie choinki w Polsce to jedna z najnowszych tradycji wigilijnych, bo pojawiła się u nas dopiero na przełomie XVIII i XIX wieku, a przywędrowała z Niemiec. Ubieranie choinki przyjęło się w domach katolickich, jednak nie od razu zostało zaaprobowane przez Kościół. Tradycja ta istniała już u pogan i miała charakter magicznego rytuału mającego zapewnić ludziom bezpieczeństwo, dostatek, zdrowie i szczęście. Dekoracje na choinkę były swego rodzaju talizmanem dla domu i chroniły go przed złymi duchami.

Początkowo ubieranie choinki przyjęło się tylko w miastach. Na wsi długo dominowała ludowa ozdoba, tak zwana „podłaźniczka” (pięknie przystrojona świerkowa lub jodłowa gałązka wieszana pod sufitem.) Wisiały na niej czerwone jabłka, ozdoby z kolorowych opłatków oraz łańcuchy. Podobnie początkowo ubierano choinkę, wieszając na niej również orzechy, ciasteczka, pierniczki, ozdoby ze słomy, z piórek, wydmuszek i papieru. Jeśli chodzi o choinkę to tradycyjnie ubierało się sosnę lub jodłę. Według ludowych wierzeń drzewo, zwłaszcza iglaste, jest uważane za symbol życia, odradzania się, trwania i płodności. Według wierzeń kościelnych zieleń choinki świątecznej symbolizuje nadzieję. W drzewku bożonarodzeniowym kryje się zarówno świecka, jak i kościelna symbolika. Jego zielony kolor oznacza witalność i narodziny życia.

Choinkowe ozdoby świąteczne nigdy nie były przypadkowe. Dawniej na drzewku świątecznym wieszano ciastka, orzechy, jabłka, kawałki opłatka, także ozdoby z papieru, czy słomy. Zawsze na gałązkach choinki umieszczano zapalone świeczki i zimne ognie. Niektóre z tych dekoracji świątecznych wieszane są na drzewkach do dnia dzisiejszego. Każda z ozdób ma swoją własną symbolikę:

Jabłka: mają zapewnić zdrowie i urodę, według wierzeń kościelnych symbolizują rajską jabłoń.

Orzechy na choince: zawijane w sreberka przynoszą dobrobyt i siłę.

Łańcuchy choinkowe: wzmacniają rodzinne więzi.

Światełka: to światło broniące przed ciemnościami i złem.

Gwiazda betlejemska: ma pomagać w powrotach do domu.

Dzwoneczki: oznaczają dobrą nowinę i radość.

Dziś na świątecznym drzewku przeważnie lśnią kolorowe bombki i najróżniejsze ozdoby: aniołki, dzwoneczki, bałwanki i gwiazdki. W wieczór wigilijny pod choinką znajdujemy prezenty – jedni mówią, że od Dzieciątka Jezus lub tajemniczego Aniołka, inni, że od Gwiazdki, a jeszcze inni powiadają, że prezenty są po prostu „na gwiazdkę „.

Tak jak choinka przywędrowała do nas z Niemiec, tak i przychodzą do nas inne zwyczaje, jak choćby dekorowanie domów i przystrajanie drzewek w ogrodach. Wieczorem w świąteczny czas skrzące się światełkami domy i drzewka na podwórkach nadają świętom magicznego uroku. Dziś bardzo chętnie ubieramy choinki, szczególnie uwielbiają robić to dzieci z którymi wspólnie ubraliśmy szkolną choinkę oraz naszą świetlicową.

Zapraszam do obejrzenia galerii zdjęć, w której oprócz naszych szkolnych choinek podziwiać można Wasze domowe. Bardzo dziękuję Jagódce i Jowitce za przesłanie zdjęć. Czyż nie są przepiękne?

Nauczyciel świetlicy – Barbara Spadek