Biblioteki ciekawostki i tajemnice


2021-04-26

 Wierzcie lub nie, ale BIBLIOTEKI to miejsca w których gromadzona i przechowywana jest ogromna wiedza i ukryte tajemnice.

Wymieniając najstarsze biblioteki starożytnego świata często pomija się Bibliotekę Ashurbanipala, która została założona w połowie VII w p.n.e. Dawna biblioteka stanowi dziś zbiór 30 943 glinianych tabliczek klinowych napisanych w językach akadyjskim i sumeryjskim, które zostały odnalezione w ruinach asyryjskiego miasta Niniwa. Znaleziono tam również  kamienne graniastosłupy i pieczęcie cylindryczne oraz woskowane drewniane tablice do pisania zwane dyptykiem. Prawie na pewno był też pergamin. Wskazują na to malowidła ścienne  w pałacu w Niniwie i centralnego pałacu w Nimrud, które pokazują skrybów piszących po aramejsku na pergaminach zwierzęcych i papirusie.  Zapisane na tabliczkach pismem klinowym teksty dotyczyły wielu dziedzin wiedzy takich jak: medycyna, matematyka, astronomia, fizyka, filozofia, lingwistyka czy historia. W zbiorach znajdowały się też księgi religijne w tym opisy proroctw i rytuałów mających zapewnić potęgę państwu.

Jednak do czołówki i najważniejszych starożytnych bibliotek zalicza się Bibliotekę Aleksandryjską, powstałą w III w p.n.e. gdzie książki gromadzono w dość osobliwy sposób. Każdy kapitan statku zawijającego do portu w Aleksandrii musiał zanieść do biblioteki wszystkie książki jakie miał na pokładzie. Bibliotekarze tam pracujący zatrzymywali oryginały, a oddawali przepisaną na miejscu kopię. W ten sposób udało się w niej zgromadzić wszystkie dokumenty piśmienne jakie istniały w ówczesnym świecie. Do dzisiaj trwają spekulacje na temat przyczyny zniszczenia tego ośrodka nauki. Drugą ważną biblioteką była Biblioteka w Pergamonie. Wielkość zbiorów szacuje się na 200 000. Legenda głosi, że podczas plądrowania biblioteki przez żołnierzy jeden z nich schował dzieła Homera, Iliadę i Odyseję dzięki czemu nie uległy zniszczeniu i przetrwały to dzisiejszego dnia. Trzecią najbogatszą biblioteką była Biblioteka Celsusa w Efezie. Budowę biblioteki rozpoczęto w 110 r. a zakończono 135 r. Pojemność biblioteki wynosiła ponad 12 000 zwojów. Zwoje przechowywane były w kredensach we wnękach na ścianach. W bibliotece znajdowały się posągi Sophi symbolizującej mądrość, Episteme symbolizującej wiedzę, Ennoię symbolizującą myśl, Arete symbolizującą męstwo. Pełniła ona także rolę heroona (budowli grobowej) gdzie spoczął w niej sam założyciel.

Największa biblioteka naszego świata mieści się w Waszyngtonie. Została założona w 1800 r. Jest to Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych. W swoich zbiorach ma największą liczbę książek, nagrań, map, rękopisów i obrazów. Zbiory biblioteki wynoszą 170 milionów.
Drugą największą współczesną biblioteką jest Chińska Biblioteka Narodowa (największa w Azji). Jej kolekcja opiera się na 29 milionach książek. I tu mała rewelacja niewielka część zbiorów zapisana jest na żółwich skorupach. Trzecia największa biblioteka to Rosyjska Narodowa Biblioteka w Petersburgu. Została ufundowana przez cara Piotra I w 1714 roku. Jest to biblioteka typowo naukowa, otwarta tylko dla pracowników instytucji, które są członkami Rosyjskiej Akademii Nauk i dla ludzi z wyższym wykształceniem. Od roku 1715 wprowadzono nakaz, iż każda naukowa instytucja lub naukowiec publikujący coś musiał dostarczyć kopię swoich dzieł. To zdecydowanie pomogło zebrać bibliotece tak wielką kolekcję z ponad 20 milionami woluminów.  

Dawniej dostęp do bibliotek był przywilejem zarezerwowanym dla najważniejszych obywateli świata. Dzisiaj używa się magicznych trików, aby zachęcać ludzkość do obcowania z książką, jak choćby bibliosamolot w Meksyku. Wyobraźcie sobie, że na placu w centrum uchodzącej za wyjątkowo niebezpieczną dzielnicę Alvaro Obregon de Iztapalapa na peryferiach stolicy Meksyku ,,wylądował" pasażerski Boeing 737-200 przerobiony na bibliotekę publiczną. Mieszkańcy, a wśród nich mnóstwo dzieci, ustawiają się w kolejce do samolotu-biblioteki oferującej dostęp do 2 tys. książek online, 230 drukowanych i 25   komputerów. Wokół samolotu powstało miejsce gdzie organizowane są warsztaty, czytanie na głos i opowiadanie historii. Jeśli chcielibyście natomiast odwiedzić bibliotekę zamieszkaną przez nietoperze to zapraszam do Biblioteki Joanina na Uniwersytecie w Coimbrze w Portugali. Są one pomocne w zjadaniu insektów zagrażającym starym książkom.

Opracowała: Marta Kostka