Prawda dobro piękno – wartości ponadczasowe - luźne rozważania


2021-12-01

Zagadnienie prawdy jest jednym z najczęściej poruszanych  problemów filozofii. Szukał jej Sokrates dla którego poszukiwanie prawdy było równoznaczne  z poszukiwaniem dobra. Uważał on, że właściwego postępowania uczy nas daimonion – głos wewnętrzny, istniejąca w nas samych siła moralna. Według platońskiej teorii idei, świat w którym żyjemy nie jest prawdziwy. W rzeczach, które widzimy, znajduje się zaledwie okruszek prawdy, ślad   niezmiennych idei. Nasze poznanie jest niekompletne bo widzimy tylko jego fragment. Idee są duchowymi bytami, a nasz umysł postrzega je jako pojęcia ogólne i abstrakcyjne, a najważniejsza z nich to idea DOBRA. Dusza ludzka przebywała kiedyś w idealnym świecie dlatego żyje w nas pamięć idei. Wiedza ludzka opiera się na przypomnieniu anamnesis. Szukamy więc prawdy bo prawda to wolność.

Niedawno wpadł mi w ręce ciekawy tekst Anthonego de Mello:
Czy jesteśmy gotowi, aby przyjąć PRAWDĘ? Posłuchajcie:

                           SKLEP Z PRAWDĄ
Nie wierzyłem własnym oczom,
kiedy zobaczyłem napis na sklepie: SKLEP Z PRAWDĄ.
Tu więc sprzedawano prawdę.

Grzeczna ekspedientka zapytała mnie,
jaki rodzaj prawdy chciałbym kupić:
prawdę częściową czy prawdę całkowitą.
Oczywiście całkowitą prawdę.
Nie chciałem oszustw, pochwał ani racjonalizacji.
Chciałem, żeby  moja prawda była naga,
jasna i absolutna.
Ekspedientka zaprowadziła mnie  do innej części sklepu,
gdzie sprzedawano całkowitą prawdę
Tam sprzedawca spojrzał na mnie współczująco
i wskazał etykietę z ceną.
- Cena jest bardzo wysoka proszę pana – powiedział.
- Jaka jest? – zapytałem, zdecydowany nabyć prawdę
za każdą cenę.
- Cena jest taka – mówił -
że jeżeli pan tę prawdę zabierze,
nie będzie pan już miał wytchnienia do końca życia.

Wyszedłem ze sklepu smutny.
Myślałem, że mógłbym kupić
całkowitą prawdę za niską cenę.
Nie jestem jeszcze gotów na prawdę.
Od czasu do czasu pragnę spokoju i wytchnienia.
Muszę jeszcze sam siebie oszukiwać
usprawiedliwieniami i racjonalizacjami.
Ciągle jeszcze szukam ucieczki
w moich niezłomnych wierzeniach.

Ciekawe?
Podobno do prawdy i piękna nie ma dróg na skróty. Tworząc piękne dzieła artyści odkrywają jakąś prawdę o naturze rzeczy. Dlatego średniowieczni myśliciele głosili, że pojęcia prawdy i piękna wzajemnie się wymieniają i ostatecznie znaczą to samo. W rozumieniu Platona piękno wraz z prawdą i dobrem tworzą słynną triadę wyznaczającą sam wierzchołek wszelkich wartości w świecie wiecznych idei. W pitagorejskiej wielkiej teorii, piękno polegało na należytych proporcjach wyrażalnych matematycznie. Z tych proporcji wywodzi się na przykład harmonia dźwięków w muzyce czy symetria w rzeźbie i architekturze.
,,Matematyka jest alfabetem  za pomocą którego Bóg opisał wszechświat” - stwierdził Galileusz.

Kończąc, zachęcam do samodzielnych rozważań i odkryć na temat PRAWDY, DOBRA I PIĘKNA, które powinny towarzyszyć Nam na co dzień, czego sobie i Wszystkim życzę.

                                                                                       opracowała: Marta Kostka